O Ραντουάν Νασάρ γεννήθηκε το 1935 στο Σάο Πάολο, παιδί μιας δωδεκαμελούς οικογένειας, από Λιβανέζους γονείς. Εμφανίστηκε στα βραζιλιάνικα γράμματα σαν κομήτης, έγραψε μονάχα την Αρχαία καλλιέργεια (1975), τη νουβέλα Ένα ποτήρι οργή (1978) και κάποια διηγήματα. Το 1984 αποσύρθηκε στο κτήμα του κι έζησε καλλιεργώντας τη γη. Το αποτύπωμά του όμως στην λογοτεχνία της χώρας είναι έντονο και θεωρείται από τους πιο επιδραστικούς συγγραφείς της Βραζιλίας.
Η Αρχαία καλλιέργεια είναι μυθιστόρημα βαθύ, με συνεχείς αναφορές στη Βίβλο και τις αρχαίες τραγωδίες, ένα βιβλίο ιδιαίτερης γλωσσικής ομορφιάς. Η γλώσσα πρωταγωνιστεί, είναι μέρος της ιστορίας, το ύφος καταλαμβάνει μεγαλύτερο χώρο από όσο συνήθως, γίνεται ταυτόχρονα μέσω βασανισμού και λύτρωσης του αναγνώστη. Η κεντρική ιστορία μοιάζει με αυτή του Άσωτου Υιού. Ένας γιος φεύγει από την πατρική εξουσία, από τον «νόμο, την τάξη και την ηθική» γιατί δεν αντέχει, ταυτόχρονα όμως δεν αντέχει ούτε τον εαυτό του, γιατί έχει αισθήματα για την αδελφή του. Καιρό μετά, ο αδελφός του τον ξαναβρίσκει και τον ξαναρουφά στην οικογένεια. Το Οιδιπόδειο, το τι είναι Ηθικό και τι είναι νόμιμο, οι όροι της Εξουσίας και ποιοι μπορεί να την ασκούν πάνω μας και με ποιο τρόπο, γίνονται το όχημα για να μιλήσει ο συγγραφέας μέσα από το ατομικό για το συλλογικό, για την ίδια την κοινωνία.
Η μετάφραση της Αθηνάς Ψυλλιά μοιάζει άθλος, όχι μόνον γιατί είναι πολύ ιδιότυπη η χρήση της γλώσσα, των σημείων στίξεων, κ.ο.κ. μα γιατί το κείμενο μιλά κυρίως μέσα από τις σιωπές, μέσα από αυτά που δεν λέγονται, και απαιτεί μεγάλη αυτοσυγκράτηση από τον μεταφραστή να μην αρχίσει να επεξηγεί στη δεύτερη γλώσσα. Βέβαια, η εντυπωσιακή θητεία της Αθηνάς Ψυλλιά στην μετάφραση του μεγαλύτερου μέρους του έργου του Ζοζέ Σαραμάγκου, μάλλον ήταν εχέγγυο για το αποτέλεσμα σε αυτό το τολμηρό εγχείρημα.
Κατερίνα Μαλακατέ
Υ.42 Η μετάφραση της Αθηνάς Ψυλλιά πήρε το βραβείο του LEA για τα βιβλία που εκδόθηκαν το 2024
Υ.Γ.42-2 Υπάρχει και αυτή η ταινιάρα https://www.imdb.com/title/tt0241663/
"Αρχαία καλλιέργεια", Raduan Nassar, μτφ. Αθηνά Ψυλλιά, εκδ. Πατάκη, 2024
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου